ไปยังหน้า : |
"ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ! พระองค์กล่าวอยู่ว่า 'ความดับ ๆ' ดังนี้. อันว่า'ความดับ ๆ' ดังกล่าวนี้ หมายถึงความดับแห่งธรรมทั้งหลาย เหล่าไหนเล่า ? พระเจ้าข้า!"
อานนท์ ! รูปก็ดี เวทนาก็ดี สัญญาก็ดี สัญญาก็ดี สังขารทั้งหลายก็ดี วิญญาณก็ดี เป็นของไม่เที่ยง อันปัจจัยปรุงแต่งแล้ว อาศัยกันและกันเกิดขึ้น มีความสิ้นไปเป็นธรรมดา มีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา มีความจางคลายไปเป็นธรรมดา มีความดับไปเป็นธรรมดา, คำอันเรากล่าวว่า "ความดับ ๆ" หมายถึงความดับแห่งขันธ์มีรูปเป็นต้นนั้น ๆ ดังนี้.
อานนท์ ! คำอันเรากล่าวว่า "ความดับ ๆ" ดังนี้ หมายถึงความดับแห่งธรรมทั้งหลายเหล่านี้แล.
- ขนฺธ. สํ. 17/30/48.
หมายเหตุ : ผู้ศึกษาพึงทำความสังเกตว่า พระองค์ตรัสความดับของเบญจขันธ์ หมายถึงความดับทุกข์โดยตรง เพราะได้ตรัสไว้ในที่ทั่วไปว่า ปัญจุปาทานักขันธ์ คือตัวทุกข์ โดยสรุป และเมื่อดับปัญจุปาทานักขันธ์เสียแล้ว ชาติ ชรา พยาธิ มรณะ ซึ่งเป็นอาการแห่งความทุกข์ ก็ดับไปด้วยกัน.