เมื่อยังไม่รู้อริยสัจ ก็ไม่สามารถลงหลักแห่งความรู้ของตน

ภิิกษุ ท.! สมณพราหมณบางพวก ไมรูชัดตามที่เปนจริงวา "นี้คือทุกข, นี้ คือเหตุใหเกิดขึ้นแหงทุกข, นี้ คือความดับไมเหลือแหงทุกข, นี้คือทางดําเนินใหถึงความดับไมเหลือแหงทุกข" ดังนี้; เขายอมมองสีหนาของสมณพราหมณอื่น เพื่อใหรูวา "ทานผูเจริญนี้ เมื่อรูก็รูจริงหรือ, เมื่อเห็นก็เห็นจริงหรือ" ดังนี้. เปรียบเหมือนปุยนุนหรือปุยฝาย เปนของเบา ลมพาไปได, เมื่อวางอยูบนพื้นที่อันเสมอ ลมทิศตะวันออกก็พัดพามันไปทางทิศตะวันตก, ลมทิศตะวันตกก็พัดพามันไปทางทิศตะวันออก, ลมทิศเหนือก็พัดพามันไปทิศใต, ลมทิศใตก็พัดพามันไปทางทิศเหนือ. ขอนั้นเพราะเหตไร ? ภิกษุ ท.! เพราะปุยฝายนั้นเปนของเบา; ภิกษุ ท.! ฉันใดก็ฉันนั้น ที่สมณพราหมณบางพวกไมรูชัดตามที่เปนจริงวา “นี้ คือทุกข, นี้ คือเหตุใหเกิดขึ้นแหงทุกข, นี้ คือความดับไมเหลือแหงทุกข, นี้ คือทางดําเนินใหถึงความดับไมเหลือแหงทุกข" ดังนี้; เขายอม มองสีหนาของสมณพราหมณอื่น เพื่อใหรูวา "ทานผูเจริญนี้ เมื่อรูก็รูจริงหรือ, เมื่อเห็นก็เห็นจริงหรือ" ดังนี้. ขอนั้นเพราะเหตุไรเลา ? ภิกษุ ท.! ขอนั้น เพราะความที่เขาเปนผูไมเห็นซึ่งอริยสัจทั้งสี่

ภิกษุ ท.! สวนสมณพราหมณบางพวก รูชัดตามเปนจริงวา "นี้คือทุกข, นี้คือเหตุใหเกิดขึ้นแหงทุกข, นี้คือความดับไมเหลือแหงทุกข, นี้คือทางดําเนินใหถึงซึ่งความดับไมเหลือแหงทุกข" ดังนี้; เขายอมไมมองสีหนาของสมณพราหมณอื่น เพื่อใหรูวา "ทานผูเจริญนี้ เมื่อรูก็รูจริงหรือ, เมื่อเห็นก็เห็นจริงหรือ" ดังนี้. เปรียบเหมือนเสาเหล็กหรือเสาอินทขีล มีรากลึกเขาฝงไวดีแลว ไมหวั่นไหว ไมสั่นคลอน, แมพายุฝนอยางแรงพัดมาจากทิศตะวันออก….จากทิศตะวันตก…จากทิศเหนือ…จากทิศใต, ก็ไมสั่นคลอน ไมสั่นสะเทือนไมหวั่นไหว เพราะเหตุไรเลา ? เพราะมีรากลึก เพราะฝงไวดี, นี้ฉันใด; ภิกษุ ท.! ขอนี้ฉันนั้น ที่สมณพราหมณบางพวก รูชัดตามเปนจริงวา "นี้คือทุกข. นี้คือเหตุใหเกิดขึ้นแหงทุกข, นี้คือความดับไมเหลือแหงทุกข, นี้คือทางดําเนินใหถึงความดับไมเหลือแหงทุกข" ดังนี้; เขายอม ไมมองสีหนาของสมณพราหมณอื่น เพื่อใหรูวา "ทานผูเจริญนี้เมื่อรูก็รูจริงหรือ, เมื่อเห็นก็เห็นจริงหรือ" ดังนี้. ขอนั้นเพราะเหตุไรเลา ? ภิกษุ ท.! ขอนั้น เพราะความที่เขาเปนผูเห็นซึ่งอริยสัจทั้งสี่ดวยดีแลว. อริยสัจสี่ อยางไรเลา ? สี่อยางคืออริยสัจคือทุกข อริยสัจคือเหตุใหเกิดขึ้นแหงทุกข อริยสัจคือความดับไมเหลือแหงทุกข อริยสัจคือทางดําเนินใหถึงความไมเหลือแหงทุกข.

ภิกษุ ท.! เพราะเหตุนั้น ในเรื่องนี้ เธอพึงประกอบโยคกรรมอันเปนเครื่องกระทําใหรูวา "ทุกขเปนอยางนี้, เหตุใหเกิดขึ้นแหงทุกข เปนอยางนี้, ความดับไมเหลือแหงทุกข เปนอยางนี้, ทางดําเนินใหถึงความดับไมเหลือแหงทุกข เปนอยางนี้" ดังนี้.

- มหาวาร. สํ. 19/554/1722-1723.


เกี่ยวกับธรรมโฆษณ์ออนไลน์ (Disclaimer)
แม้ระบบ "ธรรมโฆษณ์ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้ถูกต้องมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

หนังสือที่เกี่ยวข้อง