หลักที่ควรรู้เกี่ยวกับเวทนา

ภิกษุ ท.! ขอที่เรากลาว า "พึงรูจักเวทนา, พึงรูจักเหตุเปนแดนเกิดของเวทนา, พึงรูจักความเปนตางกันของเวทนา, พึงรูจักผลของเวทนา, พึงรูจักความดับไมเหลือของเวทนา, และพึงรูจักทางดําเนินใหถึงความดับไมเหลือของเวทนา" ดังนี้นั้น. เรากลาวหมายถึงอะไรเลา ?

ภิกษุ ท.! ขอนั้น เรากลาวหมายถึง เวทนาสาม เหลานี้; คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา และอทุกขมสุขเวทนา.

ภิกษุ ท.! เหตุเปนแดนเกิดของเวทนา เปนอยางไรเลา ? ภิกษุ ท.! ผัสสะ (การประจวบกันแหงอายตนะภายใน และภายนอก และวิญญาณ) เปนเหตุเปนแดนเกิดของเวทนา.

ภิกษุ ท.! ความเปนตางกันของเวทนา เปนอยางไรเลา ? ภิกษุ ท.! สุขเวทนา ที่เจือดวยอามิส (กามคุณ ๕) ก็มี สุขเวทนา ที่ไมเจือดวยอามิส (ไมมีกามคุณ ๕) ก็มี; ทุกขเวทนา ที่เจือดวยอามิสก็มี ทุกขเวทนา ที่ไมเจือดวยอามิสก็มี; อทุกขมสุขเวทนา ที่เจือดวยอามิสก็มี อทุกขมสุขเวทนาที่ไมเจือดวยอามิสก็มี. ภิกษุ ท.! นี้ เรียกวา ความเปนตางกันของเวทนา.

ภิกษุ ท .! ผลของเวทนา เปนอยางไรเลา? ภิกษุ ท .! เมื่อเสวยเวทนาใดอยู ยังอัตตภาพซึ่งเกิดแตเวทนานั้น ๆ ใหเกิดขึ้น เปนฝายบุญก็ตาม เปนฝายมิใชบุญก็ตาม. ภิกษุ ท.! นี้ เรียกวา ผลของเวทนา.

ภิกษุ ท.! ความดับไมเหลือของเวทนา เปนอยางไรเลา ? ภิกษุ ท.! ความไมเหลือของเวทนา มีได เพราะความดับไมเหลือของผัสสะ.

ภิกษุ ท.! อริยมรรคมีองค ๘ นี้นั่นเอง เปนทางดําเนินให ถึงความดับไมเหลือของเวทนา, ไดแก ความเห็นชอบ ความดําริชอบ; การพูดจาชอบ การทําการงานชอบ การเลี้ยงชีวิตชอบ; ความพากเพียรชอบความระลึกชอบ ความตั้งใจมั่นชอบ. ....

ภิกษุ ท .! คําใด ที่เรากลาววา "พึง รูจักเวทนา, พึง รูจักเหตุเปนแดนเกิดของเวทนา, พึง รูจักความเปนตางกันของเวทนา, พึง รูจักผลของเวทนา, พึง รูจักความดับไมเหลือของเวทนา, และพึง รูจักทางดําเนินใหถึงความดับไมเหลือของเวทนา" ดังนี้นั้น, เรากลาวหมายถึงความขอนี้แล.

- ฉกฺก. อํ. 22/460/334๒๒/๔๖๐/๓๓๔.


เกี่ยวกับธรรมโฆษณ์ออนไลน์ (Disclaimer)
แม้ระบบ "ธรรมโฆษณ์ออนไลน์" พยายามปรับปรุงข้อมูลให้ถูกต้องมากที่สุด ผู้ศึกษาก็พึงตรวจสอบกับตัวเล่มหนังสือต้นฉบับ ที่มีการพิมพ์ครั้งล่าสุด ก่อนนำข้อมูลไปใช้ในการอ้างอิง"

หนังสือที่เกี่ยวข้อง